Kwas moczowy jest organicznym związkiem chemicznym stanowiącym jeden z końcowych produktów przemiany materii. Jest końcowym produktem metabolizmu zasad purynowych, np. DNA i RNA znajdujących się w komórkach organizmu i w pożywieniu. Puryny rozkładane są w wątrobie pod wpływem działania enzymów. W efekcie powstaje m.in. kwas moczowy, który nie jest dalej przekształcany w organizmie i powinien zostać wydalony. Kwas moczowy jest wydalany z organizmu głównie przez nerki, jest usuwany z moczem. Około 30% wydalane jest przez jelita.
Istnieją schorzenia jak np. kamica nerkowa, czy dna moczanowa utrudniające wydalanie kwasu moczowego i jego nadmierną kumulację w organizmie. W przebiegu niektórych chorób metabolicznych może gromadzić się we krwi w nadmiernych ilościach. Objawami wskazującymi na podwyższony poziom kwasu moczowego są: gorączka, ból, obrzęk i zaczerwienienie stawów, zastój moczu, krwiomocz, ból brzucha, ból okolicy lędźwiowej, nudności i wymioty. Niski poziom kwasu moczowego występuje rzadziej niż poziom wysoki.
Kiedy wykonać badanie stężenia kwasu moczowego?
Badanie poziomu kwasu moczowego jest najczęściej zlecane w sytuacji, gdy lekarz podejrzewa dnę moczanową lub kamicę nerkową. W pierwszym przypadku wskazaniem do wykonania badania jest zaczerwienienie, bóle oraz obrzęki stawów, zwłaszcza jeśli dotyczą stóp, głównie palucha. Zadaniem terapii jest obniżenie stężenia kwasu moczowego. W drugim przypadku wskazaniem do badania jest kolka nerkowa, oznaczenie poziomu kwasu moczowego pomaga określić typ kamicy nerkowej oraz rodzaj kamieni moczowych, które pojawiły się u chorego. Kolka nerkowa objawia się silnym bólem podbrzusza promieniującym do pleców, częstym oddawaniem małych ilości moczu, towarzyszy im krwiomocz i gorączka.
Monitorowanie stężenia kwasu moczowego zlecane jest u osób z chorobą nowotworową otrzymujących chemioterapię, która powoduje uwalnianie związków purynowych przekształcających się w kwas moczowy. Odkładający się w tkankach kwas moczowy może doprowadzić do wielu poważnych schorzeń, dlatego osoby z podwyższonym poziomem kwasu moczowego powinny stosować odpowiednią dietę i monitorowanie poziomu kwasu moczowego. Objawy wskazujące na konieczność badania to: ból, obrzęk, nadwrażliwość stawów, zaczerwienienie, napięcie skóry około stawu i wzrost ucieplenia. Częste występowanie hiperurykemii i dny moczanowej związane jest z rosnącym standardem życia, zmianami w sposobie żywienia i stylu życia, a także z przyjmowaniem niektórych leków.
Jak zbadać poziom kwasu moczowego?
W celu zbadania poziomu kwasu moczowego można wykonać indywidualny profil dwutygodniowy. Otrzymane wyniki umożliwią określenie poziomu kwasu moczowego oraz wyznaczenie najważniejszych czynników wpływających na wzrost lub spadek wartości pomiarów. Pomiar można wykonać samodzielnie z kropli krwi pobranej z palca. Monitor do domowego pomiaru stężenia kwasu moczowego można zakupić w Szpitalu Carolina. Pomiary należy wykonywać dwa razy w ciągu dnia przez dwa tygodnie.
