O niepłodności mówimy, gdy para stara się bezskutecznie o dziecko przy regularnym współżyciu przez dłuższy czas bez zabezpieczenia (około roku). Niepłodność może wystąpić u kobiety i mężczyzny. Może być spowodowana wieloma czynnikami, które przedstawimy w tym artykule.
Niepłodność u mężczyzn – przyczyny
Niepłodność u mężczyzn wiąże się głównie z nieprawidłowymi plemnikami, problemami z nasieniem, jądrami.
Czasami zdarza się, że plemniki mają ograniczoną możliwość przemieszczania się. Nasienie to płyn, który jest uwalniany podczas orgazmu. Płyn pochodzi z gruczołu krokowego, pęcherzyka nasiennego i innych gruczołów płciowych. W nasieniu znajdują się plemniki. Podczas wytrysku uwalniane jest nasienie pod bardzo wysokim ciśnieniem, które pomaga przetransportować plemniki w stronę komórki jajowej kobiety. Jednak nieprawidłowa budowa plemnika, może utrudnić zapłodnienie.
Niepłodność może być spowodowana:
- niską ilością plemników – niska liczba plemników to ich ilość poniżej 15 milionów na 1 ml nasienia. Około ⅓ par mających trudności z poczęciem, właśnie z tej przyczyny;
- małą ruchliwością plemników – powoduje to, że plemniki nie są w stanie „dopłynąć” do komórki jajowej;
- nieprawidłowa budowa plemników – mogą mieć one nietypowy kształt, co utrudnia im dotarcie do jaja.
Nieprawidłowe nasienie może nie być w stanie skutecznie przenosić plemników. Przyczyn takiego stanu może być kilka, na przykład:
- infekcja, rak jąder lub operacja na jądrach;
- żylaki moszny, powrózka nasiennego;
- częste korzystanie z sauny lub wanny z hydromasażem;
- noszenie obcisłych ubrań;
- praca w gorącym środowisku.
Zaburzenia wytrysku mogą być również spowodowane zablokowaniem kanałów ejakujacyjnych.
Niepłodność może wynikać również ze zmian hormonalnych, na przykład niedoboru testosteronu.
Inne przyczyny mogą obejmować:
- czynniki genetyczne – np. zespół Klinefeltera (mężczyzna posiada dwa chromosomy X i jeden Y – normalnie jest to zestaw XY);
- świnka, która wystąpiła po dojrzewaniu;
- spodziwctwo – otwór cewki moczowej znajduje się pod penisem, zamiast na jego końcu.
- mukowiscydoza – gęsty śluz atakuje głównie płuca, ale może także zatykać nasieniowody;
- radioterapia – osłabia produkcje nasienia;
- choroby takie jak zespół Cushinga, cukrzyca, choroby tarczycy, anemia;
- narkomania, alkoholizm;
- wiek – płodność spada powyżej 40 roku życia;
- sterydy – popularne wśród sportowców i kulturystów, mogą zmniejszyć ruchliwość plemników;
- chemioterapia;
- nadwaga;
- duży stres psychiczny.
Przyczyny niepłodności u kobiet
Niepłodność u kobiet ma również wiele przyczyn. Są to między innymi:
- zaburzenia owulacji;
- wiek – szansa na poczęcie zaczyna spadać powyżej 35 roku życia;
- palenie, narkotyki, alkohol – zwiększają niepłodność, ale również mogą wpłynąć na rozwój płodu, a nawet jego obumarcie;
- zaburzenia odżywiania – anoreksja, bulimia;
- zła dieta – głównie zła ilość kwasu foliowego, cynku, witaminy E, stosowanie diety wegańskiej;
- zbyt intensywne ćwiczenia;
- infekcje przenoszone drogą płciową, na przykład chlamydia;
- długotrwały stres.
Zaburzenia owulacji to jedna z najczęstszych przyczyn niepłodności kobiet. Owulacja to comiesięczny proces uwalniania komórki jajowej. Zaburzenia z owulacją mogą powodować, że komórka jajowa nie uwolni się w ogóle lub raz na kilka miesięcy. Zaburzenia owulacji mogą być spowodowane:
- niewydolnością jajników – jajniki przestają działać przed 40 rokiem życia;
- zespołem policystycznych jajników;
- hiperprolatynemią – poziom prolaktyny jest wysoki, a kobieta nie jest w ciąży ani nie karmi piersią;
- uszkodzona komórka jajowa;
- problemy z tarczycą – nadczynność lub niedoczynność tarczycy;
- AIDS
- nowotwór;
- problemy z macicą, jajowodami.
Jeśli problem tkwi z prawidłowym przemieszczaniem się jaja, jest to najczęściej spowodowane:
- operacjami na miednicy – mogą powstawać blizny, które uniemożliwiają przemieszczanie jaja
- operacjami szyjki macicy – powstają blizny lub skróceniu ulega szyjka;
- mięśniaki – występują w ścianie mięśniowej macicy, mogą utrudniać zagnieżdżenie się zarodka, a także uniemożliwiają dostanie się plemników, do jaja;
- endometrioza – komórki znajdujące się w wyściółce macicy pojawiają się w innych częściach ciała;
- długotrwałe stosowanie leków przeciwzapalnych – aspiryna, ibuprofen;
- chemioterapia;
- radioterapia.
Jak widzisz, możliwych przyczyn niepłodności jest wiele. Po dokładnych badaniach ginekolog jest w stanie poznać przyczynę niepłodności i podjąć właściwe leczenie. Nie zawsze jednak przynosi ono rezultaty i trzeba szukać innych możliwości poczęcia (in vitro, surogatka) lub pomyśleć o adopcji.
